‘Zo, wat sleep jij allemaal mee?’ Het is maandagmorgen, iets voor acht, en het is mijn eerste dag op mijn stageschool. Ik sta bij het fietsenhok. Wanneer ik achterom kijk, zie ik mijn stagementor met een lach op zijn gezicht. Ik draai me terug naar mijn fiets en zet met een zucht mijn zware tas neer. ‘Tja, voor een goede eerste les heb ik wel wat over!’ Nadat ik mijn fiets op slot heb gezet, slinger ik de tas weer over mijn schouder en loop ik naar de ingang van de school. Vandaag geef ik voor het eerst les aan mijn nieuwe stageklas. Hoe zal de dag gaan? Hoe zullen de leerlingen reageren?
Na de gezamenlijke weekopening met het team vertrek ik met mijn kopje thee richting het lokaal van groep 7. Deze ochtend zal in het teken staan van observeren. Tijdens de ochtendpauze komen enkele leerlingen al nieuwsgierig naar me toe lopen. ‘Juf, wat zit er in die tas?’ Ik wimpel ze af met een geheimzinnige opmerking. ‘Vanmiddag bij de biologieles zien jullie het vanzelf…’
Ik begin die middag met een vraag: ‘Wie kan er een vloeistof opnoemen?’ Veel vingers schieten de lucht in. Binnen een minuut staat er een rij woorden op het bord. Water, melk, limonade, frituurolie… Zelfs benzine wordt genoemd.
Een tas vol verrassingen
Dan is het zover: de tas gaat open. De spanning in de klas is merkbaar. Alle ogen zijn op mij gericht. Verbaasde kreten klinken door de klas als ik een grote bloemenvaas uit de tas tover. Een fles zonnebloemolie, afwasmiddel en pannenkoekenstroop volgen. De vaas vul ik tot de helft met water.
Ik zet de vaas op een hoge kruk, zodat alle leerlingen het kunnen zien. ‘Wat zou er gebeuren als ik er olie bij gooi?’, vraag ik de leerlingen. ‘Dat mengt!’, roept David direct. Wanneer de olie echter op het water blijft drijven, reageren de kinderen verrast. ‘Als ik met een lepel erin roer, dan moet het toch wel mengen?’, zegt Eva. ‘Probeer het maar’, antwoord ik, en ik reik haar een lepel aan. Maar mengen doen de vloeistoffen niet. Ik leg uit dat water en olie een andere dichtheid hebben. Daardoor mengen de vloeistoffen niet, maar liggen ze in lagen op elkaar.
Mayonaise
Een volgende vinger schiet de lucht in. ‘Mag ik er mayo bij doen, juf?’ De guitige blik van Jafeth is gericht op de mayonaisefles naast het tosti-ijzer. Hij wordt bijgevallen door de klas. ‘Ja, alstublieft!’ Even aarzel ik, ga ik mee in dit voorstel? ‘Is goed’, besluit ik. Dan mag Jafeth naar voren komen. Hij spuit een dikke klodder saus in de vaas. Aandachtig kijken de leerlingen wat er gebeurt. De mayonaise blijft drijven. ‘Aha!’, roepen enkele kinderen; en een slimme leerling roept: ‘De dichtheid van mayonaise is dus kleiner dan de dichtheid van water!’
Ontdekkend leren
Mijn lerarenhart maakt een sprongetje: deze les is gaaf! De collegestof over ontdekkend leren heb ik onbewust in praktijk gebracht! De leerlingen hebben niet alleen gehoord, maar ook ervaren wat dichtheid is.
Als ik een week later in groep 7 vraag wie mij kan uitleggen hoe dichtheid werkt, schieten alle achtentwintig vingers de lucht in. Mijn eerste les was dus echt een succes!
Blog Erica Dingemanse, vierdejaars pabo
