Hoe komt het dat de ene leerling niet tot nauwelijks leest en de andere leerling elk boek verslindt? Als scholen inzetten op leesmotivatie, waarom leest een kind dan niet ook buiten de school? Pabostudent Elize Kievit-Versteeg gaat haar afstudeeronderzoek doen naar het bevorderen van de leesmotivatie bij niet-lezers.
Als pabostudent heb ik stage gelopen op verschillende scholen. De eerste school was een voornamelijk digitale school in een zeer gemengde wijk, met een grote niet-westerse populatie. Hier heb ik ervaren dat het leesniveau grotendeels wordt bepaald door factoren buiten het kind.
De tweede stageschool was een bijna homogene school met een westerse samenstelling. Op deze school worden veel boeken ingezet en heeft lezen topprioriteit. Dit betekent dat deze kinderen gewend zijn aan lezen. Ook hier waren echter veel kinderen die niet van lezen houden. Waarom lukt het niet om van alle leerlingen lezers te maken? Welke externe factoren beïnvloeden de leesmotivatie en hoe kunnen we de ’niet-lezer’ (kind met een zeer laag leesmotivatieniveau) aan het lezen krijgen? Deze vragen ga ik in mijn afstudeeronderzoek onderzoeken. In mijn onderzoek ligt de nadruk op externe factoren en de samenwerking tussen leerkracht en ouders om de leesmotivatie te bevorderen. Mijn onderzoeksvraag is dan ook: Hoe kunnen leerkrachten in samenwerking met ouders de leesmotivatie van niet-lezers bevorderen?
Factoren
Onder externe factoren wordt verstaan: opvoeding, familie, rolmodellen, scholing, leerkracht, beschikbaarheid van leuke en interessante jeugdliteratuur enzovoorts. De kinderen die zwak zijn in taal en lezen hebben van huis uit vaak geen affiniteit met boeken, of ze hebben geen rolmodellen om zich aan te spiegelen. Interne factoren zoals dyslexie of concentratieproblemen kunnen zich ook voordoen.
Ouders
Wat kan de school doen om ouders te beïnvloeden om het leesplezier van niet-lezende kinderen te verhogen? Er zijn verschillende interventies mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan:
- Workshops over leesmotivatie tijdens ouderavonden
- Leesprojecten samen met ouders en hun kind, zoals een leesbingo met in alle hokjes weer een andere leesopdracht, leesmaatjes waarbij kinderen om en om elkaar voorlezen, leesgroepjes samen en onder begeleiding van ouders, leesavonden georganiseerd door de school.
- Literaire gesprekken (bron: de Academische Werkplaats Onderwijsinnovatie): kinderen krijgen een boek mee naar huis. De leerkracht behandelt het gelezen boek in de klas door bijvoorbeeld een kringgesprek te voeren, een verwerkingsopdracht te geven of het verhaal uit te laten spelen aan de verteltafel. Dit gebeurt al op de CBS de Klimop in Rijsoord, georganiseerd door de stichting Lezen Oké.
Maar gaan de kinderen door deze interventies ook thuis lezen of is er iets anders nodig? Ik hoop dat er door literatuuronderzoek, interviews, enquêtes onder ouders en leerkrachten een beeld gaat ontstaan op welke manieren de school samen met de ouders de leesmotivatie bij ‘niet-lezers’ kan bevorderen.
Over de auteur
