Als klein meisje ging ik weleens met mijn moeder in de trein naar Utrecht. Spannend vond ik dat. Ik keek m’n ogen uit, maar zorgde er ook voor dat ik dicht bij m’n moeder bleef. Een treinreis is voor een kind een hele belevenis. Onlangs dacht ik daar weer aan, toen ik in de trein zat en een moeder met haar dochtertje observeerde. Die moeder zorgde voor een extra belevenis!
Met mijn handen diep in mijn zakken sta ik op het perron te wachten op de trein. Ondertussen kijk ik om me heen naar de andere reizigers. Oudere mensen, studenten en een groepje lachende jongens. Alleen de ogen zie ik, de rest van het gezicht zit verstopt achter een mondkapje.
Een paar meter bij mij vandaan staat een moeder met een klein meisje. Als de trein eraan komt, loopt iedereen naar de dichtstbijzijnde deur om in te stappen. Het meisje houdt de hand van haar moeder stevig vast. We zoeken allemaal een plekje. Van waar ik zit, kan ik moeder en dochter precies zien zitten.
Voorleesboek
Ik luister naar hun gesprek. Ik vind dat zo heerlijk, luisteren naar conversaties in de trein.
'Mama, wil je een verhaaltje voorlezen?'
'Eén dan, kies er maar een uit.' Ik zie dat de moeder een groot voorleesboek uit haar tas haalt en het aan het meisje geeft. Het meisje kiest een verhaaltje uit. De moeder pakt het boek en begint voor te lezen. Écht voor te lezen. Met de goede intonatie op het juiste moment. Leuke stemmetjes bij de stoute kinderen. Het meisje geniet met volle teugen. Ik geniet van een afstand mee.
Empathie
Dit tafereel in de trein maakt me blij, want voorlezen is goed voor kinderen. Niet alleen voor de taalontwikkeling, maar ook voor de ontwikkeling van empathie. Het prikkelt de fantasie van kinderen en schept een nieuwe wereld die ze kunnen ontdekken. Voorlezen kan structuur aanbrengen in de dag en is voor een kind een moment om tot rust te komen. Die rust zie ik bij het meisje in de trein. Ze zit ontspannen in de stoel, rustig te luisteren naar haar moeder. In gedachten geef ik de moeder enthousiast een schouderklopje. Ik vind het slim bedacht, een voorleesboek mee in de trein.
Beeldcultuur
We hadden afgelopen periode college over de verschuiving van de ‘woordencultuur’ naar de ‘beeldcultuur’. De Italiaanse filosoof Sartori heeft hier interessante dingen over geschreven. Vroeger draaide communicatie om geschreven en gesproken woorden. Dingen werden overgebracht door middel van een brief, de krant, een boek en wat later door de radio. Mensen moesten hun hersenen gebruiken om de woorden te ontcijferen, hun fantasie werd geprikkeld, kortom, de mensen waren slim, volgens Sartori.
Tegenwoordig wordt de cultuur gedomineerd door beelden. Foto’s via Facebook, Instagram en LinkedIn en video’s via televisie, YouTube, TikTok en Netflix. Kinderen krijgen van jongs af aan beelden te zien. Volgens Sartori is dit een achteruitgang van de samenleving. Hij stelt dat kinderen dom worden van kijken naar beelden. Ze hoeven hun fantasie niet te gebruiken en ze hebben geen rust meer om te genieten van een goed boek.
Oproep
De woorden van Sartori bevatten zeker een kern van waarheid. Er wordt minder gelezen dan vroeger en kinderen zijn steeds jonger gewend aan het zien van beelden. Ik wil alleen niet blijven hangen in de mineur van Sartori’s betoog, want gelukkig zijn er ook nog ouders die hun kinderen voorlezen. Gelukkig zijn er opa’s en oma’s die het belangrijk vinden dat hun kleinkinderen van boeken houden. Gelukkig zijn er kinderen die het ene na het andere boek verslinden en helemaal opgaan in hun fantasiewereld. Daarnaast zijn er gelukkig ook nog moeders die hun dochtertjes voorlezen in de trein.
Bij dezen mijn oproep aan ouders: Neem een voorleesboek mee in de trein. Het lijkt me geweldig, reizen met de trein en omringd worden door voorlezende ouders. Ik weet zeker dat niet alleen de ouders en kinderen hiervan zullen genieten. Ik geniet er al van bij voorbaat.
Proefstuderen
Wil jij kennismaken met deze opleiding? Meld je aan voor proefstuderen. En ervaar hoe het is om als student een college bij te wonen.
Meer info & aanmelden
