De zomervakantie is begonnen of staat op het punt van beginnen – een tijd waar we allemaal naar uitkijken. Het is de periode waarin we even kunnen ontsnappen aan de waan van de dag, de hectiek van school, en de stapels nakijkwerk. Vakantie geeft ons de tijd om diep adem te halen en de energie weer op te laden. Maar hoe doen we dat op een zinvolle manier, zodat we niet alleen uitrusten, maar ook groeien als professional en als mens?
Ik heb er de afgelopen tijd veel over nagedacht, en inspiratie gehaald uit onverwachte hoeken.
De Toewijding van Franse Docenten
Vorige week bezocht ik een bijzondere Franse school, gevestigd in een prachtig oud chateau. Van een afstand zag het er idyllisch uit, maar dichterbij bleek het gebouw verre van perfect onderhouden.
Dat is ook niet verwonderlijk: deze school is onbekostigd en de docenten werken er met een enorme toewijding voor de helft van een regulier salaris. Vlak voor de vakantie waren ze met z’n allen – docenten, leidinggevenden, vrijwilligers, ouders – de school aan het schoonmaken, aan het vergaderen over het programma voor volgend jaar en werden er zelfs scholingen gegeven.
Ze werkten lange dagen, niet omdat het moest, maar vanuit een diepe overtuiging en betrokkenheid bij het christelijk onderwijs dat ze daar bieden. Ze waren zowel aan het ontladen als aan het opladen, en tussendoor was er volop ruimte voor gezelligheid.
Wat me hier vooral trof, was de manier waarop ze de overgang van schoolleven naar vakantie maakten. Ze doken nog één keer diep in de kern van hun werk: het christelijk leraarschap. Het was een bewuste afsluiting, gericht op verdieping en praktische zaken, voordat de vakantie echt begon. Dit bracht me op een belangrijke gedachte.
De Gevaren van “A Little Learning”
Alexander Pope schreef ooit: "A little learning is a dangerous thing; (…) shallow draughts intoxicate the brain, and drinking largely sobers us again." Oftewel: een beetje kennis kan gevaarlijk zijn, want het geeft ons de illusie dat we alles weten. Pas wanneer we ons ergens diep in verdiepen, realiseren we ons de omvang van onze onwetendheid en worden we wijzer. De Franse docenten gaven hierin het goede voorbeeld; ze bleven zich verdiepen in hun vak en hun roeping.
Deze vakantie is een uitgelezen kans om precies dat te doen: verder kijken dan die 'little learning'. Ik heb drie manieren bedacht om hier invulling aan te geven:
1. Geestelijk Opladen: De Bron van Wijsheid
Voordat we ons richten op ons werk, is het essentieel om stil te staan bij onze geestelijke groei. Hoeveel tijd besteden we per dag aan Bijbellezen en gebed? Het is een confronterende vraag, maar een kwartier per dag kan al een wereld van verschil maken.
Vakantie is bij uitstek de tijd om geestelijk op te laden, om te ontspannen in het werk van de Heere Jezus Christus. Hoe kunnen we geestelijke wijsheid uitdelen als we die niet eerst ontvangen hebben? Of je nu conciërge bent, leraar of rector, deze spirituele verdieping is voor iedereen van belang.
2. Leiderschap en Leraarschap: Consistentie en Communicatie
Of je nu een leidinggevende functie hebt of voor de klas staat, leiderschap is overal. Recent onderzoek naar succesvol schoolleiderschap benadrukt het belang van consistentie, goede communicatie en interpersoonlijke vaardigheden. Inconsistent gedrag, gebrekkige communicatie en het niet nakomen van beslissingen leiden tot stress en verlies van vertrouwen. Dit geldt niet alleen voor schoolleiders, maar net zo goed voor docenten in hun omgang met leerlingen en collega's.
Gebruik de vakantie om te reflecteren: hoe consistent ben jij? Hoe effectief communiceer je? En durf je dit ook aan je collega’s te vragen? Mocht je een studie in het Engels moeilijk vinden, gooi het in een AI-tool zoals NotebookLM om het te vertalen!
3. Verdieping in je Vak: De Vonk Weer Vinden
Waarom koos je ooit voor het onderwijs? Wat was die vonk die je inspireerde om jouw vak te gaan geven? De zomervakantie is het perfecte moment om je opnieuw te verdiepen in de materie.
- Talen en Literatuur: Bezoek platforms zoals BoekenOpdracht.nl voor interessante jeugdliteratuur en opdrachten. Of je nu Nederlands, Engels, of een ander vak geeft, er is altijd iets nieuws te ontdekken dat je lessen kan verrijken.
- Vakinhoudelijke Verdieping: Voor aardrijkskunde, geschiedenis of natuurkunde zijn er boeken die alternatieve perspectieven bieden op complexe onderwerpen, zoals landschapsvorming. Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid kennis, maar duik erin en ontdek hoe je jouw leerlingen een breder beeld kunt geven.
- Didactiek: Er is de afgelopen decennia enorm veel voortgang geboekt in de didactiek, bijvoorbeeld op het gebied van woordenschatverwerving bij talen. Een toegankelijk boek als 'Woordenschat' van Elke Peters kan je hierbij helpen. Het is belangrijk om bij te blijven, want "a little learning" is, zoals gezegd, gevaarlijk.
- Christelijk Onderwijs: Tot slot, wat maakt onderwijs nu écht christelijk? David Smiths 'On Christian Teaching' (ook in het Nederlands verkrijgbaar) of mijn eigen boek 'Bij de les: Vormende verhalen over vormende vaklessen' bieden praktische handvatten en inspirerende verhalen om hierover na te denken en de christelijke identiteit van je lessen te verdiepen.
Een Vakantie om te Delen
De zomervakantie biedt ons de unieke kans om te ontspannen én op te laden. Laten we het voorbeeld nemen van de Franse docenten: bevlogen, diepgaand en betrokken.
En laten we – net als Franklin Roosevelts 'fireside chats' – met elkaar in gesprek gaan. Deel je nieuwe inzichten, je worstelingen en je successen met collega’s. Dit hoeft niet formeel te zijn; een goed gesprek aan de keukentafel, online of tijdens een wandeling kan al zoveel opleveren.
Ik hoop dat deze suggesties je inspireren om van deze zomer een waardevolle tijd te maken, waarin je niet alleen tot rust komt, maar ook groeit als docent en als persoon.
Wat zijn jouw plannen om deze vakantie te ontspannen en op te laden? Ik hoor het graag!
Deze blog is geschreven door https://gemini.google.com/app op basis van de opname van het webinar dat ik gaf op 8 juli (hier terug te kijken) en een heel klein beetje geredigeerd.
