Interview met onderwijsadviseur en studieleider Patrick Bakker

Kun je iets vertellen over de nieuwe opleiding?
De ib-opleiding bestaat uit in totaal 10 cursusdagen, waarvan er 9 themadagen zijn en 1 afsluitende presentatiedag. Op deze themadagen krijg je heel veel kennis aangereikt. Maar het mooie aan onze opleiding, is dat het niet alleen om kennis draait. We gaan ook kijken naar wie jij bent als persoon. Samen ontdekken we waar je krachten en valkuilen liggen en wat jij nodig hebt om jouw rol als ib’er goed te kunnen vervullen. Zo word je een betere professional, met meer kennis en persoonlijke groei en ontwikkeling.
Daarnaast gaan we veel aan de slag met ParnasSys, we kijken hoe ParnasSys je kan helpen in het werk als ib’er en op welke wijze je ParnasSys inzet om het onderwijs beter te maken.

Competenties 
De opleiding is volgens de nieuwe beroepsstandaard vormgegeven met daarin de drie hoofdcompetenties:
Ib’er als leercoördinator: Hoe geven we inhoud aan sterke onderwijskwaliteit? Met een focus op preventief werken. Hoe sturen we op de leercultuur binnen het team?
Ib’er als trendanalist: Op basis van leeropbrengsten of observaties kijken we wat de ambities zijn. Wat willen we bereiken met ons onderwijs. Daar ga je je werk op toespitsen, je maakt analyses op leerling- groeps- en schoolniveau. Zo leer je om leerkrachten te ondersteunen, om ambities te realiseren en leer je hoe je daarmee omgaat.
Ib’er als zorgregisseur: We kijken hoe je binnen de school meer passend en inclusief onderwijs realiseert en wat ervoor nodig is om de leerlingen te ondersteunen.

Wat drijft je in je werk?
Ib’er zijn is een prachtig vak. Je denkt en bouwt mee aan het beleid van de school. Ook ondersteun en begeleid je collega’s in het realiseren van goed onderwijs. Als ib’er ben je de critical friend. Want wanneer er dingen anders of beter kunnen, is het aan jou als ib’er om dat aan te kaarten. Zo ontdek je de nieuwe paden en bewandel je die met elkaar.
De twee dingen die ik het allermooiste vind zijn nieuwsgierigheid en de groei die onze studenten doormaken. Tijdens de opleiding gaan we achter de ‘waarom’ aan. Waarom doen we de dingen zoals we doen? Wat is het effect daarvan? Kan het ook anders of beter?
En het is erg mooi om te zien hoe studenten groeien, zowel op persoonlijk als op professioneel vlak.

Waarom zou volgens jou elke ib’er deze opleiding moeten volgen?
De opleiding is geschikt voor alle ib’ers. Zoals leerkrachten die al werkzaam in het onderwijs zijn en een volgende stap willen gaan maken  als ib’er. Ib’ers die net starten met hun loopbaan en zo de inhoudelijke onderbouwing en kennis krijgen. En tot slot degenen die al langer ib’er zijn, met deze opleiding krijg je meer theoretische onderbouwing en verdieping. Het maakt niet uit op welk punt je van je carrière staat, als ib’er heb je altijd wat aan de opleiding!
We krijgen van afstudeerders vaak te horen dat ze trots zijn op zichzelf als ze terugblikken op het afgelopen jaar. Een veelgehoorde reactie is dat het hard werken was, maar ook ontzettend gaaf en écht van toegevoegde waarde. Net zoals: ‘de opleiding is gewoon een feestje! Het is aanpoten, maar het brengt je ontzettend veel!

Terugblikken op een intensieve, maar leerzame ib-opleiding

              
Bettine de Gelder                   Nelleke de With

Wat was voor jou de reden om je in te schrijven voor de ib-opleiding?

Bettine: Ik zocht een opleiding waarbij ik wel echt de diepte in zou kunnen gaan, niet zomaar alleen een losse cursus. De thema’s van deze ib-opleiding sluiten aan bij waar ik mee bezig ben.
Nelleke: Ik was op zoek naar iets anders dan  het lesgeven. Ik zat in een loopbaantraject en wist nog niet helemaal welke kant ik op wilde. Met een ib-opleiding hoopte ik meer te leren over de zorgkant in het onderwijs, daar heb ik zeker veel van geleerd.

Waarom heb je gekozen voor Driestar educatief / Gouwe Academie?

Bettine: Driestar educatief staat goed aangeschreven. Deze opleiding voelde goed qua werkbelasting. Bovendien leken de inhouden van de opleiding me erg interessant.
Nelleke: De omvang van deze opleiding sprak mij aan: niet te lang, maar wel uitgebreid. Ook het tijdstip vond ik praktisch. Ik hoor altijd goede verhalen vanuit Gouda, dus ik ging ervan uit dat het een goede opleiding was. En toen ik de opzet zag, dacht ik: daar ga ik zeker iets van opsteken. 

Hoe kijk je terug op de ib-opleiding?

Bettine: Kijk, het ene thema sluit natuurlijk beter aan bij waar je op dat moment mee bezig bent dan het andere. Maar dat heb je altijd wel. Maar ik heb zeker wel de input gekregen waarmee ik mijn werk bewust bekwaam kan doen, als je het zo kunt noemen. Je doet heel veel dingen op intuïtie, en ik houd ervan om te weten waaróm ik het zo ga aanpakken. Zo volgde ik altijd de HGW-cyclus, maar kende ik de achtergrond helemaal niet. Toen ik daar meer over leerde, gaf dat ook input om aan het team mee te geven. Ik had zelf ook veel aan het thema opbrengstgericht werken, kijken naar resultaten. Dat had ik nooit op schoolniveau gedaan.

Ik houd wel van theorie, dat had van mij zelfs nog wel meer gemogen, maar er zat een mooie balans in. Er waren veel goede voorbeelden, maar ook keken we mee in ons eigen leerlingvolgsysteem: hoe ziet dat er bij jou dan concreet uit? Hoe je de balans praktijk-theorie ervaart is denk ik ook heel verschillend per persoon; bij wat je fijn vindt en wat je taken zijn.

Nelleke: Qua omvang vond ik het heel goed te doen. Een groot gedeelte was zelfstudie, dat hield in dat je opdrachten uitvoerde en daar een paper bij schreef. Dat betekent dat je meteen praktisch aan de slag kon met de inhoud. Echt het leren door oefenen. Waar ik heel veel van heb geleerd, is het thema communicatie. Dat bevatte bijvoorbeeld het coachen van leerkrachten en het voeren van gesprekken met ouders. Eigenlijk komt alles langs in die tien dagen wat je nodig hebt om ib’er te worden. Ik ben uiteindelijk toch geen ib’er geworden, maar onderwijsadviseur. Ik ben nu continue bezig met innovaties en implementaties. Of je dat nu doet binnen de school of als onderwijsadviseur, dan heb je eigenlijk dezelfde vaardigheden nodig. 

Wat vond je van de persoonlijke ontwikkelingslijn in deze opleiding?

Nelleke: het is echt heel goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Bij de start moesten we een ontwikkelplan schrijven op basis van de nulmeting ib-competenties. Daardoor ga je nadenken over wat je kwaliteiten zijn, over wat je nog te leren hebt en over wat je valkuilen zijn. Voorafgaand aan de start van de opleiding vulden we een nulmeting in. Over sommige dingen die daar uitkwamen, was ik wel verbaasd, dat was zo’n mooi leerpunt. Zo dacht ik dat ik heel empathisch was, maar bleek ik best nog  leerpunten te hebben. Dat zat vooral in het stellen van goede vragen en het doorvragen. Ik ben daar zoveel wijzer en rijker door geworden, door daar dit jaar aan te gaan werken. Ik vond het echt verrijkend om jezelf onder de loep te nemen en daarmee aan de slag te gaan. Het coachgroepje was heel fijn; over de inhoud als je bezig was met een paper, maar ook als steun als het even niet zo lekker ging.

Bettine: Het invullen van de nulmeting ib-competenties gaf mij wel nieuwe inzichten. Daarnaast is het aan het einde reflecteren op je doelen altijd heel waardevol, dat geeft zelfinzicht. Het is ook belangrijk dat je aan jezelf blijft werken. Ik ga dan voor mezelf kijken: welke dingen mis ik nog aan kennis, of welke vaardigheden wil ik nog iets mee en wat heb ik daar dan nog voor nodig? Het werken in mijn coachgroepje vond ik heel fijn, omdat je meestal allemaal dezelfde piekmomenten hebt met papers schrijven. Dan kun je elkaar verder helpen.

Wat was voor jou de kracht van deze ib-opleiding?

Bettine: Het is een opleiding met tien cursusdagen waarin er verschillende thema’s langskomen waarmee je echt even de diepte in kan gaan. Het is niet zomaar even een losse cursus. De opleiding is verspreid over een jaar, je bent er daardoor intensief mee bezig maar leert ook echt wat. Het is een intensief, maar leerzaam traject dat je ingaat. Maar daardoor eindig je wel met een volle rugzak. Zo’n traject heeft echt een meerwaarde ten opzichte van korte, losse cursussen.

Nelleke:  Het zijn echt inhoudsvolle dagen met veel kennisoverdracht. En iedere docent deed daar z’n best voor. Ik vond dat zo mooi om mee te maken; elke docent gaat er helemaal voor, ook al staan ze maar een keer voor de groep en kennen ze de cursisten niet. Het was dan fijn dat er een maand tussen zat voor de volgende cursusdag kwam, omdat je ook praktisch aan de slag wilt met wat je hebt geleerd.

Wat zou je toekomstige ib’ers adviseren wat onze opleiding betreft?

• LBBO, (2022). De beroepsstandaard voor de intern begeleider als kwaliteitscoördinator. Huizen: Pica.
• Greven, Luc F. (2018). De toekomst van de intern begeleider. Dordrecht: Instondo.
• Both, D., & De Bruijn, A. (2012). Onderwijs vraagt leiderschap. Schiedam: Scriptum.
• Van der Meer, N. Minder onderwijzen, meer leren: handelingsgericht werken 2.0. Rotterdam: Bazalt.

• Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2020). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. 
• Pameijer N. (2017). Handelingsgericht werken. Samenwerken aan schoolsucces. Den Haag: Acco.
• Clark, S. (2019). Leren zichtbaar maken met Formatieve Assessment. Rotterdam: Bazalt.
• Greven, Luc F. (2022). De 10 principes van de intern begeleider. Een verdieping op ‘ De toekomst van de intern begeleider’.  Dordrecht: Instondo.
• Van Alem, V. (2022). Wegwijzer voor de intern begeleider. Dordrecht: Instondo.

De studiebelasting van deze opleiding is 240 uur. Dit is als volgt opgebouwd:

• Contacturen: 60 uur. Deze uren ben je op de hogeschool te vinden.
• Zelfstudie-uren: 80 uur. Dit is inclusief het werken in de leergroepen.
• Praktijkuren: 100 uur. Dit is inclusief het bespreken van de praktijkopdrachten in de groep.

De post-hbo-opleiding Intern Begeleider bestaat uit 10 lesdagen, verspreid over 1 jaar tijd. Naast de colleges werk je samen met medestudenten in een leergroep. Je gaat samen aan de slag en deelt kennis en ervaringen. Ook vorm je samen met een aantal medestudenten een coachgroep. Je ontmoet hen een aantal keren buiten de lesdagen om.
 
De opleiding bevat een doorlopende leerlijn, gebaseerd op de beroepsstandaard voor de intern begeleider als kwaliteitscoördinator (LBBO 2022). Het curriculum van de opleiding is modulair opgebouwd. Elke module bevat verplichte literatuur en sluit je af met een praktijkopdracht.

De opleiding is als volgt opgebouwd:

Module 1: De ib’er als trendanalist
LBBO competenties: resultaatgerichtheid en schoolontwikkeling
Hier werk je aan op de lesdagen 1,2 en 3.
Na dag 3 lever je je eerste paper in.

Module 2: De ib’er als leercoördinator
LBBO competentie: onderzoekend vermogen
Hier werk je aan op de lesdagen 4,5,6 en 7.
Na dag 7 lever je je tweede paper in.

Module 3: De ib’er als zorgregisseur
LBBO competentie: interpersoonlijk
Hier werk je aan op de lesdagen 8 en 9.
Na dag 9 lever je je derde paper in.

Lintmodule: persoonlijke ontwikkeling
LBBO competentie: professionele attitude
De lintmodule vormt de rode draad tijdens de opleiding
Op lesdag 10 heb je een afsluitend gesprek en geef je een eindpresentatie waarin je persoonlijke ontwikkeling centraal staat.
 

• in de toekomst als intern begeleider aan het werk willen gaan.
• gaan starten als intern begeleider.
• al ervaring hebben als intern begeleider maar een onderbouwing missen en/of zich verder willen bekwamen.

• je hebt een erkend hbo-diploma, bij voorkeur als leerkracht basisonderwijs.
• je hebt een pedagogische of didactische hbo-opleiding. Voorafgaand aan de opleiding volgt een intakegesprek met de studieleider.