Stil staat hij. In de deuropening, zijn handen in zijn zakken en zijn hoofd naar beneden. Midden op de route die hij telkens weer loopt, staat hij nu stil. Ik noem zijn naam en hij kijkt me met een schuine blik vanonder zijn bril aan. Het komt er hakkelend uit: ‘Er zit iemand op míjn plek’. Ik kijk naar de plek waar hij altijd zit. Inderdaad zit een van mijn andere leerlingen op de plek waar hij altijd zit. De tweede stoel vanaf de deur in het achterste rijtje van vier. Maar wat verwacht hij nu van mij?
Ik kijk opnieuw naar hem en zeg: ‘Zoek maar een ander plekje’. Hij kijkt verdwaasd rond en begint langs de andere stoelen te ijsberen. Nog een rondje en nog een rondje. En stil staat hij weer, mij verdwaasd aankijkend. Ik noem opnieuw zijn naam en wijs hem een stoel, in de buurt van zíjn plekje.
Hij gaat zitten en vogelt uit hoe het nu moet: de koekjes (altijd dezelfde: twee stuks, verpakt) aan de rechterkant, de tas aan de linkerkant op de grond. Daarna zijn vaste route naar de kast met Donald Duckjes en weer terug naar zijn nieuwe plek. Met een lik aan zijn vinger om de bladzij om te slaan begint de pauze.
Bladeren, bladeren, bladeren. De routine belangrijker dan de inhoud. Af en toe een steelse blik naar mij. Tot de eerste bel gaat. Dan zo snel als mogelijk weg, niet naar mij omkijkend. Een nieuwe focus wacht.
Helpen?
Wat wil ik hem graag helpen. Hem helpen zijn strikte routines te kunnen doorbreken. Zodat, als er onverwacht iets anders gebeurt, het verwerken ook nog lukt. Zodat er geen gegil klinkt, geen gebonk, geen rauwe schreeuwen. Zodat de onmacht het niet wint. Zodat er ruimte is voor groei, die elke pedagogiekstudent zijn jeugdige gunt.
Ik heb al zoveel missers gemaakt: die momenten dat ik hem wilde helpen, maar het voor hem verzwaarde. Door veel te praten. Door te vragen: ‘Ben je verdrietig of soms boos?’. Door vriendschappen te stimuleren. En zo veel meer, op voor hem onverwachte momenten.
Ruimte door routine
Totdat ik hem op een dag bereik. Niet door te praten, niet door te vragen. Maar enkel door routine, door aansluiting bij zijn behoeften. Het potje airhockey, iedere vrijdag opnieuw. Vaststaand in zijn en mijn agenda, het derde uur. Eerst alleen spelend, later ook hummend. En veel later ook pratend, zonder oogcontact, zonder wedervragen.
En langzaam, heel langzaam groeit er iets. Een openheid, zo klein als een grasspriet. Maar voor mij zo groot als een heel weiland. De eerste vraag die komt, na een vraag van mij. De echte lach die klinkt, hard en onbeheerst. Maar mijn hart maakt een sprongetje: ik heb je bereikt! Die vraag, die lach is de eerste stap naar groei!
Alieke is derdejaarsstudent Pedagogiek (deeltijd). Daarnaast werkt zij als mentor Integratieklas op het Van Lodenstein College in Hoevelaken.
Proefstuderen
Wil jij kennismaken met deze opleiding? Meld je aan voor proefstuderen. En ervaar hoe het is om als student een college bij te wonen.
Meer info & aanmelden
